Funtzionario testua

Julen Carmona 92. Taldea

FUNTZIONARIO:  Andoni Egaña (Berria, 2011-11-5, 12. or.)

Aspaldikoa eta ezaguna da txistea: bi mutiko ari dira erronkan. Batak harro botatzen du: «Gure aita, bere fabrikako jefea da, eta BMWa dauka. Eta lana bukatzen badu lauretan(baldintzazko perpausa), laurak eta hamarrerako etxean izaten da txistu batean»(denborazko perpausa). Besteak are harroxkoago erantzuten dio: «Ba gure aita funtzionarioa da, eta ez dauka auto garesti horietakoa, baina lana lauretan bukatzen badu(baldintzazko perpausa), laurak hamar gutxitarako iristen da etxera».

         -Lehen paragrafo honetan, funtzionarioei buruzko txiste bat aipatzen digu Andoni Egañak testuari sarrera emateko.

Grazia egiten zigun txisteak. Funtzionarioez pentsatzen ari nintzela(konpletibozko perpausa) gogoratu zait. Izan ere, krisi garaiotan, funtzionarioak sarri dabiltza askoren ahotan. Urrutira jo gabe aste honetako Argia-k «asteko gaitzat» hautatu du, eta Mikel Garciaren erreportaje interesgarria dakar, Beharrezkoak bai, baina bada zer hobetu izenburupean. Sarrera hitzetan aipatzen dituenak(erlatibozko perpausa) oso zentzuzkoak iruditzen zaizkit: «Krisi ekonomikoa langabeen zakua puzten eta lan baldintzak eskasten ari dela(konpletibozko perpausa), hainbatek funtzionarioak hartu ditu jomugan: guztion diruak ordaindutako soldatak dituzten(erlatibozko perpausa)langile horien produktibitatea zergatik da baxuagoa?(konparaziozko perpausa) Zergatik ez dute kontrolik baina bai bizi guztirako(denborazko perpausa) lanpostu finkoa? Zenbat dira eta zenbat kobratzen dute?».

-Paragrafo honetan, Mikel Garciari buruzko erreportaia aipatzen du, non funtzionarioen egoera eta baldintzak salatzen dituen.

Oposiziotik abiatzen omen da dena. Bat nator. Eta ziur nago egiten diren oposizioak(erlatibiozko perpausa)baino(konparaziozkoa) zehatzagoak eta hobeak burutu daitezkeela(konpletibozko perpausa). Baina neurgailuen aldekoa naiz. Neurgailurik eza baino justuagoa(konparaziozko perpausa) iruditzen zait neurgailurik txarrena ere. Garai batean, enpresa pribatuan sartzeko modurik ohikoena(erlatibozko perpausa) une egokian toki egokian egotean zetzan. Edo(hautakaria) galdezka ibili eta bazterrak maxiatzean. «Ez duzu ba (zehar galdera) postu bat edukiko gure koinatuaren anaia gaztearentzat, soldadutza bukatu berritan ezer gabe dago eta(kausazko perpausa)!». Eta parean tokatzen bazen (baldintzazko perpausa) barrura! Eta tailer horretan egin zitzakeen bizitzako gainerako urteak… Ez didazue esango oposiziorik desastreena baino justuago denik!(konparaziozko perpausa) Parean tokatzeagatik(kausazko perpausa), halako familiatakoa delako(konpletibozko perpausa),itxura ona duelako behar horretarako…(konpletibozko perpausa) Horrelako jendez beterik daude funtzionario ez direnen lanpostuak ere.(erlatibozko perpausa). Asko ezagutzen ditut sekula azterketa bat egin ez eta han edo hemen lana beti aurkitzen dutenak.(denborazko perpausa) .

-Hirugarren paragrafoan,  bere iritziz egoera honen erruduna aipatzen digu eta opozizioari kritikia egiten dio.

Zazpi urtez(denborazko perpausa) aritu nintzen funtzionario eta badakit egia dela(konpletibozko perpausa) kafe makinarena. Ez da bost minutuko txutxumutxuen kontu soila. Ezagutu nuen bat goizeko zortzietarako egunero txintxo fitxatzen zuena (denborazko perpausa). Beroki handia soinean zuela(konpletibozko perpausa) etortzen zen. Azpialdetik kamisoia. Eta fitxatu ondoren etxera itzultzen zen gosaldu, arropaz aldatu eta bere burua plantatzera, bederatziak aldera lanean hasteko moduan egoteko(moduzko perpausa). Egia da, era berean, zatoz bihar sindromearena. Funtzionario axolagabe eta adeitasun gutxikoak denok ezagutzen ditugu. Zorabiatu egingo zaituzte eta ez dizute behar zenuenik eskura jarriko. Baina bestelakoak ere asko dira. Gakoa legoke onaren lana berretsiko duen (kausazko perpausa)eta txarrarena gaitzets dezakeen(kausazko perpausa) taxuzko agintariak izatean. Eta horretatik ez dugu asko izan. Aholkulariak kontratatu, haiei men egin eta funtzionarioei purrustadaka legegintzaldia eman dutenak (erlatibozko perpausa) askoz gehiago dira.

-          Laugarrenean, funtzionarioen hainbat kontakizun egiaztatzen ditu eta aldi berean,  benetan langileak diren funtzionarioak babesten ditu.

Arrazoizkoa da funtzionarioa bertan goxo ikusten duenaren(erlatibozko perpausa) ikuspegia ere. Bizitza osorako lan finkoa. Ez da gutxi gaur egun! Baina bertan goxo-tasunak eraginkortasunean kalte egiten duela(perpausa konpletiboak) onartzen dudan (erlatibozko perpausa) modu berean iruditzen zait arriskugarri anbizio neurrigabea. Anbizioa: premiarik ez duenaren premia. Eta anbiziotsua ez da bertan goxo egonda askiesten. Bertan goxo-en nagusi edo bestelako langileen nagusi izan nahi izaten du.

-          Paragrafo honetan, nahiz eta funtzionarioen alde egon, hauek izan dezaketen berekoitasuna  aipatzen du, non, beti gehiago izatea nahi dugu.

Bestalde, onartuko didazue gure kultur eta gizarte kolektiboetan funtzionarioek izan duten garrantzia(erlatibozko perpausa). Aurrezki kutxa eta bankuetako langile mordoa eta funtzionario asko ezagutu izan ditut era askotariko elkarteetan boluntario lanean, gurdiari tiraka. Arratsaldeko hiruretarako lan ordutegia amaiturik(denborazko perpausa), paperen eta burokraziaren mundu ilunaren zoko-mokoen ezagutzaile, orduak eta orduak sartu izan dituzte borondatez. Gerta daitekeen paradoxa (erlatibozko perpausa): funtzionarioa borondatez lanean eta soldatapeko langilea apurka funtzionarizatzen.

-          Hemen, funtzioarioen aldeko argudioak erakusten ditu Andonik, eta izandako lan-baldintza kaxkarrak kritikatzen ditu.

Akaso arestiko txistean okerreko unean egiten genuen barre. Inor gutxi jabetzen zen egungo krisialdiak zerikusi handiagoa duela(konpletibozko perpausa) lehen haurraren aitaren BMW arekin bigarrenaren aitaren hamar minutuekin baino.(konparaziozko perpausa)

-          Amaitzeko, ondorioa egiten du lehendik aipatutako txisteari erreferentzia eginez eta aldi berean, funtzionarioen egoera babesten du.

ADITZAK

-Ezaguna da:Ezaguna zen, ezaguna izango balitz, izango litzateke, izan dadin, izan zedin.

-Ari dira:Ari ziren, arituko balira, arituko lirateke, ari daitezen, ari zitezen.

-Botatzen du: Botatzen zuen, botako balu, botako luke, botako luke, bota dezan, bota zezan.

-Dauka: Zeukan, edukiko balu. Edukiko luke, eduki dedan, eduki zezan.

-Erantzuten dio: Erantzuten zion, erantzungo balio, erantzungo lioke, erantzun diezaion, ziezaion.

-Egiten zigun: Egiten digu, egingo baligu, egingo liguke, egin dakigun, egin zekigun.

-Pentsatzen ari nintzela: Pentsatzen ari naizela, pentsatuko banu, pentsatuko nuke, pentsa dezadan, pentsa nezan.

-Hautatu du: hautatu zuen, hautatuko balu, hautatuko luke, hauta dezan, hauta zezan.

-Dakar: zekarren, ekarriko balu, ekarriko luke, ekar dezan, ekar zezan.

-Aipatzen dituenak: Aipatutzen zituenak, aipatuko blaitu, aipatuko lituzke, aipa ditzan, aipa zitzan.

-Iruditzen zaizkit: iruditzen zitzaizkida, irudituko balitzait, irudituko litzaidake, irudi dakizkidan, irudi zekizkidan.

-Ari dela: Ari zela, arituko balitz, arituko litzateke, ari dadin, ari zedin.

-Hartu ditu: Hartu zituen, hartuko balitu, hartuko lituzke, har  ditzan, har zitzan

-Dituzten: Zituzten, izango balituzte, izango lituzkete, izan dezaten, izan zezaten.

-Kobratzen dute: Konbratzen zuten, kobratuko balute, kobratuko lukete, kobra dezaten, kobra zezaten . 

-Nator: nentorren, etorriko banintz, etorriko nintzateke, etor nadin, nendin.

-Nago: Nengoen, egongo banitz, egongo nitzateke, egon dezadan, nezan.

 -Egiten diren: Egiten ziren, egingo balira, egingo lirateke, egin daitezen, egin zitezen.

-Daitezkeela: Zitezkeela, egongo balira, egongo lirateke, egon daitezen, egon zitezen.

-Naiz: Nintzen, izongo banintz, izango nitzateke, izan nadin, izan nendin.

-Duzu: Zenuen, izango bazenu, izango zenuke, izan dezazun, izan zenezan.

-Direnen: Zirenean, izango balira, izango lirateke, izan daitezen ,izan zitezen.

-Ezagutzen ditut: Ezagutzen nituen, ezagutuko banitu, ezagutuko nituzke, ezagut dezadan, ezagut nezan.

-Aurkitzen duten: Aurkitzen zuten, aurkituko balute, aurkituko lukete, aurki dezaten, aurki zezaten.

-Ezagutzen ditugu: Ezagutzen genituen, ezagutuko bagenitu, ezagutuko genituzke, ezagut ditzagun, ezagut genitzan.

-Egingo zaituzte: Egingo zintuzten, egingo bazintute, egingo zintuzkete, egin diezazuten, egin ziezazuten.

-gaitzets dezakeen: Gaitzets zezakeen, gaitzetsiko balu, gaitzetsiko luke, gaitzetsi du, gaitsetzi  zuen.

-ikusten  onartzen dudan

-Izan dituzte: Izan zituzten, izango balituzte, izango lituzkete, izan ditzaten, izan zitzaten.

-Egiten genuen: Egiten dugu, eginGO bagenu, egingo genuke, egin dezagun, genezan.

HIZTEGIA

-Purrustadaka: ahopean